U bent op zoek naar een goochelaar? Bel 0318-727828 of 06-20285267, of mail naar info@goochelaars-nederland.nl.
Home | Goochelen | Uit de oude goocheldoos | Armandi: een vakman blikt terug
Armandi: een vakman blikt terug
Een van Nederlands bekendste goochelaars is Armandi, in het dagelijks leven bekend als Ad Wurkum. Samen met Jan Paymans blikt hij terug op zijn succesvolle carrière en geeft en passant ook nog suggesties om de kosten van goochelcongressen te verlagen.De eerste aanschaf
De lange man uit Schoorl zat al vijf keer onopvallend in de jury. Hij ademt naar feestavonden, grappen en sigaren. Maar denk niet dat het hier gaat om een derderangs duinkonijn. Integendeel: samen met zijn vrouw Han vierde hij triomfen op vele wereldpodia. Toch is hij een bescheiden man gebleven: een wezenlijk kenmerk van èchte "groten". Zijn jeugd bracht hij door in Twisk, een plaatsje tussen Hoorn en Medemblik. Vader was er secretaris van een Florialvereniging, een club die zich bezighield met het kweken van bloemen en gewassen. Eens per jaar organiseerde men een tentoonstelling, waaraan natuurlijk een feestavond verbonden was met optredens van allerlei artiesten. Een van hen was de beroemde goochelaar Larette. Het optreden van deze man had een ongelooflijke indruk gemaakt op de jonge Ad Wurkum. Dagenlang was hij blijven rondlopen met een van de visitekaartjes die door Larette op het einde van zijn act de zaal in waren geschoten. Op het kaartje stond dat de goochelaar ook een studio bezat, waar je trucjes kon kopen. "Ik weet nog hoeveel moeite het me kostte om mijn vader en moeder zo ver te krijgen dat ik iets mocht bestellen: "Marvella", de bal die door een doek heendrong; "Sigaret", waarmee je overal vandaan sigaretten kon manipuleren, "Het zwevende vaasje" en "Criterion", een muntentruc met drie lucifers. Je begrijpt, ik zat dagenlang naar een grote vrachtwagen uit te kijken die voor ons huis zou stoppen met een immens groot pakket. Maar toen kwam de teleurstelling! Via de post kwam een heel klein pakje waarin de hele bestelling zat. Hiermee wil ik maar zeggen dat een goochelcatalogus de dingen heel mooi weet voor te spiegelen, waardoor de trucs wel eens zwaar kunnen tegenvallen. Ik geloof dat er heel wat goochelaars zijn - en ik ben er één van - die in de loop der jaren kastenvol spullen hebben gekocht waarmee ze weinig kunnen aanvangen. Je zoekt namelijk trucs die bij je persoonlijkheid passen; effecten die je liggen en de rest verdwijnt in de kast."Succes op Mephistodag
In Schoorl werd hij eens gevraagd als ceremoniemeester aan te treden op een avond van het Alkmaarse PTT-corps. Op het programma stonden zo'n 20 muzieknummers en het was de bedoeling dat Ad deze aan elkaar zou praten. Dit zou betekenen dat hij minstens 20 conférences moest houden en dat wilde hij niemand aandoen. Hij kwam op het idee om voor de afwisseling eens een paar goocheltoeren te vertonen. Die kocht hij bij het Mephistohuis in Amsterdam. Gewapend met nieuwe trucs en bruikbare adviezen van Cas Ziekman keerde hij terug naar het dorp om daar voor de eerste keer voor een groot publiek op te treden als goochelaar. En... hij had succes. Regelmatig keerde hij daarna nog terug naar de Rooseveltlaan te Amsterdam. Toen kwam de dag dat het Mephistohuis een groot feest zou organiseren. Het zou een dag worden compleet met optredens, lezingen, stands en zelfs een concours. Ziekman vroeg Ad of hij op die bijzondere dag iets wilde 'doen'. Voor dat feest zette Ad, zich van nog geen kwaad bewust, een soort komisch goochelnummer in elkaar. "Na afloop kwamen Cor Witche (Pipo) en Herbert Joeks (Klukkluk), die al de hele dag naar bloedserieuze nummers hadden gekeken, naar me toe en zeiden: 'Oh, Ad, wat hebben we gelachen. Je bent een openbaring voor ons. We wisten niet dat goochelen zo leuk kon zijn. Daar moet je mee doorgaan!' "Nou, toen dacht ik: dit is blijkbaar de kant die ik opmoet; dit kan ik ècht."In Engeland met Fred Kaps
Samen met zijn vrouw begon hij te werken aan een echt komisch goochelnummer. Daarmee wonnen ze in 1970, op het internationale goochelcongres te Amsterdam, de eerste prijs Komisch Goochelen. Daarna ging het balletje aan het rollen. Bill Stickland vroeg of ze in Engeland wilden komen optreden. Ze zouden samen met Fred Kaps in het gala staan. Armandi herinnert zich nog uitstekend de spandoeken en affiches van Harrogate: 'Fred Kaps, Armandi en Partner: magic from Holland'. "Als je dat ziet dan denk je, tjee, nou moeten we het gaan waarmaken, nou moeten we laten zien wat we waard zijn. Anverdi was ook op dat congres en hij wist me te vertellen dat ik twee keer moest optreden. Ik zeg: "Twéé kéér?""Ja, wist je dat niet? Nou ja, je moet maar zo rekenen: één keer zal het wel goed gaan maar de tweede keer gaat het dan verkeerd?' Nou, na die woorden was ik best zenuwachtig. Het bleek dat we eerst voor lekenpubliek moesten optreden en daarna voor de congresgoochelaars. Achter de coulissen hadden we een enorme steun aan Fred Kaps. Bram was echt collegiaal: je moet je eens indenken wie ben ik, Armandi, ten opzichte van hem? Toch helemaal niets! Maar toch zegt hij voor het gala tegen ons: "Ad, we zullen ze eens een poepje laten ruiken hier in Engeland hè" Nou, die optredens waren een groot succes en als klap op de vuurpijl komt er na het gala een Amerikaan op ons af die zegt: "We want you in the States".De wereld over
En zo vertrokken Han en Armandi met hun act naar Amerika. Ze traden er een aantal malen op, onder andere in New York op het Huntercollege. Daar werd een groot goochelgala georganiseerd door niemand minder dan Louis Tannen. "Het bijzondere van die avond was dat na de voorstelling Slydini naar ons toekwam om ons te feliciteren. Nou, dan ben je nergens meer hè, als zo'n man je act leuk vindt. Dan vlieg je toch op vleugeltjes?' De aanbiedingen bleven binnenstromen: Monte Carlo, Duitsland, Engeland, etcetera. De aanbiedingen, lang wachten op vliegvelden en tochtige perrons, de anonimiteit van de hotelkamers en de massaliteit van congressen. Maar dat namen Ad en Han voor lief. Het applaus en het plezier van de mensen in de zaal vergoedde alles ruimschoots. "Maar wat we bij al die buitenlandse reizen altijd jammer hebben gevonden was de afgunst die vanuit de beroepshoek kwam. Ik zal maar geen namen noemen, maar het was echt akelig! Oh, voor ik het vergeet: die goochelnummers waren er helemaal niet geweest als Han me niet zoveel had gesteund. Zonder haar zou het nooit echt iets geworden zijn, dat meen ik. Ik ben blij dat ik het met haar zo getroffen heb."Kritisch over congreskosten
"Tenslotte moet me nog iets van het hart. Ik geloof dat de NMU er is voor alle standen, klassen en rassen. Dat betekent dat de organisatie ook rekening moet houden met de mensen met een krappe goochelbeurs; toch stiekem 60% van de leden. Neem nou het congresgeld. Met z'n tweeën betaal je ongeveer f 1.000,- (reiskosten, congresaankopen, extra's, etcetera.) Dat vind ik een hoop geld. Dan kan men wel zeggen: "Ach, dat verdien je toch wel met het goochelen", maar er zijn een heleboel mensen die goochelen zuiver als hobby hebben. Die hebben er echt geen inkomsten van. Die mensen zeggen dat zij een uitgave van f 1.000,- niet kunnen verantwoorden voor hun partner, gezin etcetera. Dus komen ze niet en dat is jammer. Waar komen die congreskosten nou uit voort? Lectures, optredens, zaalhuur, hotelkosten, restaurantkosten, reiskosten noem maar op. Je kunt je echter afvragen waarom er altijd mensen uit Amerika of Canada hierheen gehaald worden. Europa heeft toch ook goede goochelaars? Kies je voor een van hen, dan dalen de kosten aanzienlijk, want de reiskosten zijn bijvoorbeeld een stuk lager. Is het ook geen goed idee om per jaar meerdere congressen van één dag te organiseren? Dan wordt het goochelgebeuren over een heel jaar verspreid en qua organisatie kost het ook niet zoveel hoofdbrekens. Je hoeft geen overnachtingen voor deelnemers te regelen bijvoorbeeld, hoogstens voor buitenlandse gasten die een lecture geven of een optreden verzorgen. De zaalhuur wordt beduidend lager en als locatie komen veel meer plaatsen in aanmerking. Allemaal voordelen die de entreeprijs weer binnen het bereik van de meeste amateurgoochelaars doet komen. Je ziet dat steeds meer mensen het om financiële redenen laten afweten. Door enkele aanpassingen kun je weer veel amateurs bij de congressen betrekken. Goochelen verbindt ons. Het is geen hobby die uitsluitend voorbehouden is aan de elite. Daar moet de NMU rekening mee houden, vind ik."Jan Paymans
Dit artikel is gepubliceerd op donderdag 24 maart 2016 om 09.11 uur en komt uit de Informagie (jaargang 3, nummer 1, september/oktober 1991), het Nederlandse vakblad voor de goochelkunst. Het artikel is met toestemming van de eindredacteur geplaatst op deze website.
